W Czechach powstał magnes bez metalu
15 marca 2017, 11:19Na Uniwersytecie im. Palacky'ego w Ołomuńcu stworzono pierwszy niemetaliczny magnes, który utrzymuje właściwości magnetyczne w temperaturze pokojowej. Tym samym czescy naukowcy obalili przekonanie, jakoby jedynymi magnesami działającymi w temperaturze pokojowej są metale lub ich związki.
Nowatorskie badania nt. koni w średniowieczu - na UMK
2 stycznia 2018, 15:08Konie towarzyszą ludziom od tysięcy lat. Jaką role pełniły w życiu wczesnośredniowiecznego społeczeństwa na naszych terenach? Jak długo służyły, jak o nie dbano, i dlaczego niektóre były zjadane, a inne - starannie grzebane? W Toruniu ruszyły badania dot. obecności i wykorzystania koni nad Wisłą.
Rak piersi lepiej rośnie dzięki rekrutacji komórek ze szpiku
11 grudnia 2018, 05:12Rak piersi napędza swój wzrost, rekrutując komórki ze szpiku kostnego. Wiedząc o tym, że fibroblasty towarzyszące nowotworom rozwijają się z mezenchymalnych komórek zrębu (ang. mesenchymal stromal cells, MSCs), naukowcy mogą opracować nowe metody walki z tą chorobą.
W Układzie Słonecznym krąży pierwotna czarna dziura, a nie Dziewiąta Planeta?
1 października 2019, 10:06Dziewiąta Planeta, hipotetyczny nieznany dotychczas obiekt wchodzący w skład Układu Słonecznego, może nie być planetą. Astronomowie Jakub Scholtz z Durham University i James Unwin z University of Illinois at Chicago zaproponowali hipotezę mówiącą, że to... pierwotna czarna dziura.
Bioluminescencyjny śluz wieloszczeta bazuje na samozasilającym się procesie
29 kwietnia 2020, 10:26Przestraszone, wieloszczety Chaetopterus wytwarzają lepki śluz, który emituje długo utrzymujące się niebieskie światło. Najnowsze badania pokazały, jak wieloszczet uzyskuje i podtrzymuje świecenie. Wiele wskazuje na to, że to samozasilający się proces.
Symbioza, fotosynteza i inżynieria tkankowa
19 listopada 2020, 04:03W wytwarzanych laboratoryjnie unaczynionych tkankach biodrukowane 3D zielenice mogą stanowić źródło tlenu dla ludzkich komórek. Wyniki przełomowych badań opublikowano w piśmie Matter.
Dzieci z Wyżyny Tybetańskiej autorami najstarszej sztuki stworzonej przez człowieka?
20 września 2021, 09:57W Quesang na Wyżynie Tybetańskiej znaleziono serię odcisków dłoni i stóp, które – jak się wydaje – zostały celowo odciśnięte w miękkim trawertynie. Materiał został naniesiony przez gorące źródło, które obecnie jest nieaktywne, więc doszło do lityfikacji i utrwalenia śladów. Naukowcy doszli do wniosku, że pozostawiło je dwoje dzieci. Jako, że mamy tutaj z celowym działaniem, a trawertyn pochodzi sprzed 169–226 tysięcy lat, badacze interpretują ślady jako najstarszy znany przykład sztuki.
Neutrony pozwoliły zajrzeć do średniowiecznego wisiorka, którego naukowcy nie mogli otworzyć
11 stycznia 2023, 10:51W 2008 roku na średniowiecznym wysypisku śmieci na Starym Mieście w Moguncji znaleziono piękny złocony wisiorek sprzed 800 lat. Już wtedy zauważono, że wisiorek wyposażony jest w mechanizm otwierający, ale przez lata naukowcy nie byli w stanie go otworzyć. Teraz dzięki nowoczesnym technologiom obrazowania i wykorzystaniu źródła neutronów Heinz Maier-Leibnitz (FRM II) na Uniwersytecie Technicznym w Monachium naukowcy mogli zajrzeć do wnętrza zabytku
Potężne jaskinie dla eksperymentu DUNE już gotowe
5 lutego 2024, 08:58Robotnicy zakończyli kopanie wielkich podziemnych jaskiń, w których w przyszłości zostaną zbudowane olbrzymie wykrywacze cząstek Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE). To międzynarodowy projekt, w którym udział bierze też Polska. Nasz kraj bierze udział w rozbudowie kompleksu akceleratorowego w Fermilab. PIP-II, urządzenie zdolne do generowania wiązek protonów o mocy przekraczającej 1 megawat, będzie najpotężniejszym na świecie źródłem neutrin. Jego najważniejszym zadaniem będzie dostarczanie neutrin dla Deep Underground Neutrino Experiment.
ChatGPT jak człowiek. Zauważono u niego... dysonans poznawczy
29 maja 2025, 10:30Jedną z najważniejszych cech sztucznej inteligencji i to taką, która ma powodować, że będzie ona dla nas niezwykle użyteczna, jest obietnica podejmowania przez nią racjonalnych decyzji. Opartych na faktach i bezstronnej analizie, a nie na emocjach, przesądach czy fałszywych przesłankach. Pojawia się jednak coraz więcej badań pokazujących, że wielkie modele językowe (LLM) mogą działać nieracjonalnie, podobnie jak ludzie. Naukowcy z Wydziałów Psychologii Uniwersytetu Harvarda i Uniwersytetu Nowej Południowej Walii oraz Wydziału Nauk Komputerowych Boston University i firmy Cangrade zauważyli u ChataGPT-4o istnienie... dysonansu poznawczego.
